BAB 8 : STRATEGI PENGURUSAN BILIK PEMBELAJARAN

BILIK PEMBELAJARAN

Bilik pembelajaran atau bilik darjah seperti yang kita ketahui ia merujuk kepada tempat di sekolah yang dijadikan sebagai tempat berlakunya proses pengajaran dan pembelajaran. Di dalam bilik pembelajaran selalunya akan dilengkapi dengan peralatan atau kemudahan seperti meja belajar murid beserta kerusi dan turut disediakan untuk guru. Didalam bilik darjah juga dilengkapi dengan papan putih atau papan hitam untuk kegunaan sepanjang proses pengajaran dan pembelajaran.

JENIS-JENIS BILIK PEMBELAJARAN

·         Bilik darjah tradisi

·         Bilik darjah terbuka

·         Bilik darjah bercantum

·         Bilik darjah pra sekolah

·         Bilik darjah pembelajaran abad ke-21

·         Bilik darjah multimedia

·         Bilik darjah mata pelajaran khas

BILIK DARJAH TRADISI

Mempunyai susun atur baris demi baris yang sesuai untuk aktiviti P&P bagi keseluruhan kelas yang berpusatkan guru. Selalunya pelajar yang mempunyai masalah pendengaran atau penglihatan akan diberikan keutamaan untuk duduk di barisan paling hadapan.

BILIK DARJAH TERBUKA

Merupakan persekitaran untuk aktiviti berkumpulan mahupun aktiviti individu secara serentak. Bilik darjah ini tidak mementingkan kurikulum kerana selalunya murid bebas untuk memilih, merancang dan melaksanakan aktiviti pembelajaran yang diminati. Malah untuk bilik darjah ini ujian dan peperiksaan tidak diutamakan kerana lebih memfokuskan kepada murid bebas memilih kumpulan untuk melakukan aktiviti bersama mahupun melakukan aktiviti projek secara individu.

BILIK DARJAH BERCANTUM

Didalam kelas ini dicampurkan semua pelajar yang berlainan umur tetapi mengikut tahap persekolahan mereka. Bilangan mereka juga terhad dimana didalam satu kelas hanya mempunyai 14 orang sahaja bagi satu tahun persekolahan. Sistem kelas sebegini kadang-kadang akan membiarkanpelajar yang lain tahun persekolahan untuk melakukan aktiviti pembelajaran sendiri apabila guru memfokuskan kepada murid dalam satu tahun persekolahan. Kelas sebegini selalunya terjadi di tempat terpencil yang mempunyai kurang penduduk di persekitarannya.

BILIK DARJAH PRA SEKOLAH

Terdiri dari kanak-kanak yang berumur 4-6 tahun dan berfungsi sebagai tempat melatih kanak-kanak dalam Pendidikan asas secara informal dan melakukan aktiviti pembelajaran berlandaskan permainan seperti menghias, mewarna dan sebagainya.

BILIK DARJAH MULTIMEDIA

Merupakan bilik darjah yang dilengkapi kemudahan computer untuk aktiviti P&P serta tempat yang menggalakkan pelajar mencari maklumat menggunakan internet. Di dalam bilik ini guru bertindak sebagai fasilitator yang akan memantau setiap pergerakan supaya pelajar tidak melayari perkara yang tidak sepatutnya.

BILIK DARJAH MATA PELAJARAN KHAS

Bilik darjah ini merujuk kepada bilik yang digunakan untuk melakukan ujian amali atau projek tertentu kerana bilk ini dilengkapi dengan peralatan dan kemudahan untuk melakukan ujian. Jika disekolah bilik ini adalah makmal sains, makmal biologi dan makmal fizik.

BILIK MATA PELAJARAN KHAS

·         Bilik darjah

·         Makmal ict/ multimedia

·         Gymnasium

·         Bilik muzik

·         Makmal sains

·         Bilik psv

·         Bengkel kemahiran – khb, rbt, mpv

·         padang 

STRATEGI PENGURUSAN BILIK DARJAH

SAIZ BILIK DARJAH

Bagi memastikan keselesaan murid ketika proses p&p setiap kelas ditetapkan ukuran dan jmlah murid yang ideal untuk memberi ruang yang cukup untuk melakukan pergerakan dan menjalankan aktiviti.

SUSUNAN BILIK DARJAH

Penting untuk membuat susunan bilik darjah yang baik kerana ia boleh mempengaruhi faktor psikososial murid dan gaya pengajaran guru. Susunan bilik darjah juga seharusnya memberi kemudahan kepada murid bagi menjalankan aktiviti pembelajaran berpusatkan murid dan aktiviti kumpulan.

Sharifah alwiah alsagof (1986:44),

Persekitaran fizikal bilik darjah yang baik akan dapat meningkatkan  kuasa  serta sumber pengajaran guru.

Kementerian pendidikan malaysia (1981:16),

Kemasnya organisasi benda-benda fizikal di dalam bilik darjah seperti kerusi, meja, almari   dan lain-lain tidak menjamin yang pembelajaran boleh berlaku melainkan jika guru menguruskan murid-murid selaras dengan matlamat yang dituju.

Atan Long (1986:109)

Menyatakan bahawa pengurusan bilik darjah hendaklah berdasarkan fungsi dan matlamat yang hendak dicapai melalui penggunaan bilik darjah. Dalam hal ini, penyusunan bilik darjah dapat melibatkan beberapa tujuan supaya tercapai objektif yang hendak ditentukan. Antara yang ditekankan seperti masa, tenaga, alat pengajaran yang dapat digunakan dengan baik, kemudahan digunakan secara berkesan dan susunan menggalakkan untuk pembelajaran.

CONTOH SUSUNAN DI DALAM BILIK DARJAH

Gaya Auditorium - penyusunan tradisional di mana murid menghadap guru

 PENCAHAYAAN DAN PENGUDARAAN

·         Mempunyai tingkap dan pintu yang mencukupi

·         Tingkap dan pintu dibuka untuk membolehkan udara masuk ke dalam kelas

CIRI KESELAMATAN

·         Ruang kerja selesa – merujuk kepada susun atur didalam kelas

·         Ruang yang bersih dan selamat

·         Cahaya dan pengudaraan yang baik

·         Sudut pameran

·         Papan tanda “larangan”, “bahaya” yang jelas untuk kawasan berbahaya

BILIK DARJAH PEMBELAJARAN ABAD KE 21

Merujuk kepada susun atur meja dan kerusi mengikut kumpulan setelah pelajar dibahagikan dalam bentuk kumpulan mengikut tahap kebolehan mereka. Ini bertujuan bagi menggalakkan interaksi antara guru-murid dan murid-murid. Keadaan ini juga akan membuatkan murid lebih aktif.

RUMUSAN

Pengurusan bilik darjah mungkin nampak remeh bagi sesetengah pihak namun sebenarnya ia memberi faktor yang amat penting bagi keberkesanan proses pembelajaran. Susun atur didalam bilik darjah juga boleh membantu seseorang pelajar untuk menjadi aktif dan bersemangat ketika sesi pembelajaran. Susun atur yang baik boleh membantu murid yang pasif supaya turut serta dalam aktiviti yang dijalankan didalam bilik darjah. Pengurusan bilik darjah yang baik akan membantu interaksi antara guru dan murid atau murid sesama murid berinteraksi dengan baik dan berkesan.